ମାଆ କାଳିଜାଇଙ୍କ ମନ୍ଦିର ଚିଲିକା ହ୍ରଦର ଏକ ଦ୍ଵୀପରେ ଅବସ୍ଥିତ।ଏହି ମନ୍ଦିରରେ ମାଆ କାଳିଜାଇଙ୍କ ପୂଜା କରାଯାଇଥାଏ।ଏହା ସହିତ ଏହି ମନ୍ଦିରରେ ଜାନୁଆରୀ ମାସରେ ମକର ମେଳାକୁ ଅନେକ ଧୁମ ଧାମରେ ପାଳନ କରାଯାଏ।ଏହାସହିତ ଏହି ଯାତ୍ରାର ଏକ ବିଶେଷ ମହତ୍ତ୍ଵ ମଧ୍ୟ ରହିଛି।ମାଆ କାଳିଜାଇଙ୍କ କୃପାରୁ ସ୍ଥାନୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ କେବେ କୌଣସି ଡଙ୍ଗା ବୁଡେ ନାହିଁ।ଏହା ସହିତ ମାଆ କାଳିଜାଇଙ୍କୁ ସ୍ଥାନୀୟ ଅଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନେ ଅନେକ ମାତ୍ରାରେ ଭଲ ପାଇଥାନ୍ତି।ଏହା ସହିତ ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କର ପୂଜା ଅର୍ଚ୍ଚନା ଅନେକ ଭଲ ଭାବରେ କରିଥାନ୍ତି।
ତେବେ ଏହା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ କି ଜାଇ ନାମକ ଜଣେ ଝିଅ ସେହି ସେହି ଅଞ୍ଚଳରେ ରହୁଥିଲା।ଥରେ ତାଙ୍କର ବିବାହ ବାରିକୁଦ ଅଞ୍ଚଳରେ ଠିକ ହୋଇ ଯାଇଥିଲା।ଫଳରେ ସେହି ଝିଅର ପିତା ତାଙ୍କୁ ଏକ ଡଙ୍ଗା ସାହାଯ୍ୟରେ ସେଠାକୁ ନେଇକି ଯାଉଥିଲେ।ମାତ୍ର ବାଟରେ ଏକ ଝଡ଼ ଆସିବା କାରଣରୁ ସେହି ଡଙ୍ଗାଟି ସେଠାରେ ଓଲଟି ଯାଇଥିଲା।ଯାହା ଫଳରେ ସେହି ଝିଅଟିର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇ ଯାଇଥିଲା ବୋଲି ସମସ୍ତେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି।
କିନ୍ତୁ ସେହି ଝିଅଟିର ବାପା ଓ ଡଙ୍ଗାର ନାଉରିଆ କୌଣସି ଭାବରେ ବଞ୍ଚି ଯାଇଥିଲେ।ତେବେ ସେହି ଦିନ ଠାରୁ ସେହି ମାର୍ଗରେ କୌଣସି ଡଙ୍ଗା ଯଦି ଯାଏ ତେବେ ସେମାନେ ଏକ ଝିଅର କାନ୍ଦିବାର ଶବ୍ଦ ଶୁଣିବାକୁ ପାଇଥାନ୍ତି।ତେବେ ସେହି ଦିନ ଠାରୁ ସେହି ମାର୍ଗରେ ଯାଉଥିବା ସମସ୍ତ ନାଉରୀଆ ବିପଦ ସମୟରେ ଯାଇକୁ ସ୍ମରଣ କରି ସେହି ମାର୍ଗରେ ଯିବାକୁ ଲାଗିଲେ।
ଏହାପରେ ଅନେକ ଲୋକ ତାଙ୍କୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ପୂଜା କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ।କିଛି ଲୋକ ଏହା ବିଶ୍ୱାସ କଲେ କି ସେ ହେଉଛନ୍ତି ନିଜେ ମାତା କାଳୀଙ୍କ ଅଂଶ।ସେଥିପାଇଁ ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ମାତା କାଳୀଙ୍କ ଭାବରେ ପୂଜା କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ।ସେହି ଦିନ ଠାରୁ ତାଙ୍କର ନାମ ହୋଇଯାଇଥିଲା ମାଆ କାଳିଜାଇ।
ଏହାପରେ ସେହି ଅଞ୍ଚଳର ସମସ୍ତ ଲୋକ ତାଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରି ସେହି ହ୍ରଦ ମଧ୍ୟରେ ଯିବା ଆସିବା କରନ୍ତି।ଏହାପରେ ବାରିକୁଦର ରାଜା ମାଆ କାଳିଜାଇଙ୍କ ମହିମା ବିଷୟରେ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଲେ।ଏହାପରେ ସେ ଲୋକମାନଙ୍କ ସହାୟତାରେ ସେହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଏକ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ।
ଏହାପରେ ଅନେକ ସମୟ ପରେ ସେଠାରେ ମାଆ କାଳିଜାଇଙ୍କ ଏକ ମନ୍ଦିର ତିଆରି ହୋଇ ପାରିଲା।ଏହା ସହିତ ସେଠାରେ ଭଲ ଭାବରେ ପ୍ରତିଦିନ ପୂଜା ଅର୍ଚ୍ଚନା ମଧ୍ୟ ହୋଇଥାଏ।ତେବେ ସେହି ଅଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନଙ୍କର ମାଆ କାଳିଜାଇଙ୍କ ଉପରେ ଏକ ବିଶେଷ ଧରଣର ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି।ସେମାନେ ସମସ୍ତେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ମାଆ କାଳିଜାଇ ସେମାନଙ୍କୁ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାରର ବିପଦରୁ ରକ୍ଷା କରନ୍ତି।
ଏହି କାରଣରୁ ସେମାନେ ଚିଲିକାର ସେହି ଅଥଳ ପାଣିରେ ନିର୍ଭୟରେ ଯାତାୟାତ କରନ୍ତି।ତେବେ ମାଆ କାଳିଜାଇଙ୍କ କୃପା ମଧ୍ୟ ବାସ୍ତବରେ ରହିଛି।ଯାହା ଫଳରେ ଅନେକ ଲୋକ ତାଙ୍କର କୃପାରୁ ନିଜର ଅନେକ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରି ପାରିଛନ୍ତି ବୋଲି ସ୍ବୀକାର କରି ଥାଆନ୍ତି।
